Akkarınlı Ebabil'den 58 saatte 3 bin kilometrelik rekor uçuş

Araştırmanın Türkiye ayağını yürüten Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Hakan Karaardıç, “Üniversitemiz ve Sempach Kuş Araştırma Enstitüsü (İsviçre) ile uluslararası işbirliğinde gerçekleştirdiğimiz araştırmaya 2013 yılında başladık. Son teknolojilerden olan Geolocator cihazı (Işık seviyesine bağlı coğrafi lokasyon belirleme cihazı) dünyada da 100 gramdan küçük kuşlarda yeni kullanılmaya başlandı. Bu çalışmada da geolocator cihazı kullanarak Akkarınlı Ebabil türünün göç yollarını, kışlama alanlarını ve göç süreleri ile birlikte göç dinamiklerini belirlemeyi amaçladık. Pırasalı Adası’ndaki (Adrasan) Akkarınlı Ebabil popülasyonu ülkemizde bilinen en büyük ve doğal üreme popülasyonu. Çalışmayı her yıl düzenli olarak mart ayından itibaren kışlama alanlarından üreme alanlarına kuşların gelmesiyle başlayıp ekim ayında kuşların kışlama alanlarına gitmek üzere adadan ayrılmasına kadar olan süreçte gerçekleştiriyoruz. Yaklaşık 1 gram ağırlığında olan geolocator cihazlarını kuşların sırtlarına giydirmek şeklinde monte ediyoruz. Kuşların günlük aktivitelerine, uçmalarına ve çiftleşmelerine herhangi bir zararı olmayan bu cihazlar sayesinde göç rotası, konaklama alanı, göç süresi, göç yüksekliği ve kışlama alanları gibi önemli veriler elde ediyoruz” diye konuştu.

“Akkarınlı Ebabiller, günde ortalama saatte 50 kilometre hızla uçabiliyor”
Avrupa ülkelerinde yaşayan kuşlara göre, en hızlı göç davranışını Akkarınlı Ebabil kuşlarının gösterdiğini söyleyen Karaardıç, “Bizim kuşlar, diğer araştırma popülasyonlarına göre (İsviçre, Bulgaristan ve İspanya) en hızlı göç davranışını gösterdiler, Güney Sudan, Etiyopya, Uganda ve Kenya’da kışlayan Pırasalı Adası Akkarınlı Ebabilleri, yaklaşık 3000 kilometre mesafeyi sadece 58 saatte geçerek üreme alanlarına geri geliyorlar. Elde ettiğimiz bilgilere göre günde ortalama, saatte 50 kilometre hızla uçabiliyorlar. Ayrıca, bizim popülasyonun Doğu Afrika’daki bu ülkelerde kışladığı, İsviçre ve İspanya popülasyonlarının Batı Afrika’ya göç ederek buralarda kışladıklarını belirledik” dedi.
Yapılan bilimsel araştırmalarla popülasyonlar arasında ortaya çıkan davranışsal farklılıkları belirlemeyi amaçladıklarını belirten Karaardıç, “Bu araştırmaya 8 yıldır devam ediyoruz. 2020 yılında ön çalışma niteliğinde Bafra’da (Samsun) üreyen başka bir popülasyonu dahil ettik. Böylelikle, bu tür örneğinde hem ülkemizdeki kuşların göç rotalarını ve kışlama alanlarını belirlemeyi hem de göç davranışının genetik temelleri, popülasyonlar arasında ortaya çıkan davranışsal farklılıkları belirlemeyi amaçlıyoruz. Ülkemizde bir popülasyonun izlendiği en uzun nadir araştırmalardan biri olan araştırmamıza önümüzdeki yıllarda devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
Aynı zamanda çalışma, dünyanın önemli bilimsel dergilerinden “Journal of Avian Biology” dergisinde yayınlandı.